Günümüzün hızlı, yoğun ve sürekli baskı altında ilerleyen hayat şartları, çalışandan patrona kadar stres seviyelerini her geçen gün daha da artırıyor. Kısa süreli stres vücut için doğal bir cevap olsa da uzun süre devam eden kronik stres kalp sağlığı üzerinde ciddi ve kalıcı etkiler oluşturabiliyor.
Kronik stresle birlikte hangi hormonların seviyesi yükseliyor?
Bilimsel araştırmalar, sürekli stres altında olan bireylerde kortizol ve adrenalin hormonlarının uzun süre yüksek seviyelerde seyrettiğini ortaya koyuyor. Bu hormonlardaki artış, kalp atım hızını ve tansiyonu yükselterek damar duvarları üzerinde sürekli bir baskı oluşturuyor.
Uzmanlara göre bu durum, zaman içinde damar sertliği, yüksek tansiyon ve ritim bozuklukları gibi kalp krizine zemin hazırlayan birçok faktörün birlikte gelişmesine neden oluyor. Kalp kasının artan yük altında çalışması, ani kalp olayları riskini de beraberinde getiriyor.
Çakmak Erdem Hastanesi Kardiyoloji Hekimi Uzm. Dr. Ela Kavlak, stresin kalp sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerken, “Stres çoğu zaman tek başına bir neden gibi algılanmıyor, ancak kalp krizinin en güçlü hızlandırıcılarından biri. Vücut uzun süre stres altında kaldığında metabolizma sürekli alarm halinde çalışıyor ve bu durum kalbi ciddi şekilde yoruyor.” diyor.
30–50 yaş aralığında kalp krizi oranı arttı
Son yıllarda yapılan çalışmalar, kronik stresin etkisiyle kalp krizinin artık daha genç yaş gruplarında görülebildiğini ortaya koyuyor. Özellikle 30–50 yaş aralığında kalp krizi vakalarında dikkat çekici bir artış yaşandığı belirtiliyor.
Yoğun iş temposu, düzensiz uyku alışkanlıkları ve dijital yaşamın getirdiği sürekli uyarılma hali, genç yetişkinleri kalp sağlığı açısından daha kırılgan hale getiriyor. Dr. Ela Kavlak, bu grubun kendini “risk dışında” görmesinin en büyük tehlike olduğuna dikkat çekiyor ve genç yaşta görülen kalp krizlerinin çoğunlukla stresle ilişkili yaşam tarzı faktörleri ile bağlantılı olduğunu vurguluyor.
4 başlıkta stres kalbi nasıl etkiliyor?
Güncel bilimsel veriler, kronik stresin kalp krizi riskini artırmasında birden fazla mekanizmanın rol oynadığını gösteriyor. Stres altında salgılanan hormonlar hem damar yapısını hem de kalbin elektriksel iletim sistemini olumsuz etkileyebiliyor.
Uzm. Dr. Kavlak bu süreci dört temel başlık altında açıklıyor: Hormon düzeylerindeki artışın tansiyon ve nabzı sürekli yüksek tutması, damarların daralarak kalp kasına giden oksijen miktarını azaltması, damar duvarlarında iltihabi yanıtı artırarak plak oluşumunu hızlandırması ve kalpte ritim bozukluklarına zemin hazırlaması.
“Stres yönetimi tıbbi bir gereklilik”
Kalp krizinin çoğu zaman tek bir nedenle ortaya çıkmadığını vurgulayan Uzm. Dr. Kavlak, stres yönetiminin koruyucu hekimliğin önemli bir parçası olduğunu belirtirken, “Stresin kontrol altına alınması yalnızca ruh sağlığı açısından değil, kalp sağlığı açısından da hayati önem taşıyor. Yeterli uyku, düzenli fiziksel aktivite ve stres azaltıcı günlük rutinler, kalp-damar hastalıkları riskini anlamlı ölçüde düşürüyor. Düzenli sağlık kontrollerinin ihmal edilmemesi de risklerden korunmada hayati önem taşıyor.”
İşte stres yönetiminde önemli 6 öneri!
Uzm. Dr. Kavlak, kronik stres seviyelerini düşürecek ve kalp krizi riskini azaltmaya yardımcı olacak önemli adımları şöyle sıralıyor:
- Günde en az 30 dakika tempolu yürüyüş
- 7–8 saat kaliteli ve düzenli uyku
- Nefes egzersizleri ve meditasyon gibi zihin sağlığına yönelik uygulamalar
- Kafein ve sigara tüketiminin sınırlandırılması
- Sağlıklı, dengeli beslenme ve ideal kilo kontrolü
- Düzenli kardiyoloji muayenesi ve risk faktörü taraması
